Những người truyền lửa giữ gìn giá trị văn hóa đình làng Việt

1.Thần thoại Hi Lạp kể rằng, thần Prometheus đã quyết định ăn cắp ngọn lửa thiêng trên đỉnh Olympia và ban cho loài người. Điều này khiến Zeus vô cùng tức giận. Bởi từ khi có ngọn lửa của văn minh, tinh thần khai sáng, các vị thần đã vĩnh viễn không thể tiêu diệt loài người.

Trong cơn tức giận, Zeus tức tốc làm hai chuyện: thứ nhất, bắt xiềng Prometheus vào một đỉnh núi Caucasus. Thứ hai, ra lệnh cho thần thợ rèn Hephaestus tạo ra phụ nữ (thủa đó loài người chỉ có đàn ông). Người phụ nữ này mang sức xuân của ngọn lửa lò rèn, thần tình yêu Aphrodite trao cho nàng vẻ khêu gợi thầm kín, thần truyền tin và lừa đảo Hermes cho nàng khả năng nói chuyện duyên dáng, dối trá, lừa lọc.

Tạo hình thần Zeus (Ảnh minh họa)

Nhưng các vị thần cũng gieo vào người phụ nữ sự tò mò nên ngay khi xuống trần, nàng đã mở chiếc hộp. Các hạt giống thương hàn, dịch hạch, dịch tả, thù ghét, tham lam, chiến tranh... từ chiếc hộp bay ra ngoài thoát ra ngoài. Pandora vội đóng hộp lại. Nhưng quá muộn, tất cả những thứ xấu xa đã gieo rắc khắp nơi trên thế gian. Con người vĩnh viễn không được hạnh phúc vì những mất mát do lòng tham lam như ý đồ của thần Zeus. Song, Pandora đã kịp giữ lại một hạt giống quý báu khi nàng đóng chiếc hộp: hạt giống hy vọng.

Quan trọng hơn, khi Zeus trừng phạt thần Prometheus bằng việc xích thần truyền lửa cho loài người trên đỉnh Caucasus và ngài sai đại bàng tới rỉa gan Prometheus. Nhưng lá gan của vị thần truyền lửa lại mọc sau mỗi đêm khiến Zeus không sao giết được Prometheus. Sau này, Prometheus đã được Hercules giải thoát bằng mũi tên bắn vào ngực con ác điểu và dùng chùy đập nát xiềng.

2. Câu chuyện kinh điển trên của thần thoại Hi Lạp chứa đựng triết lý của môn đời về sự sống, về lòng tham, về cái ác và về vai trò những người truyền lửa trong một cộng đồng.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Đức Bình - người sáng lập CLB Đình làng Việt. (ảnh: Trà Xanh)

Song, Đình làng Việt đã làm được những điều tưởng chừng không tưởng. Ngày 1/9/2014, nhóm Facebook Đình làng Việt chính thức được thành lập. Các thành viên tham gia lúc đầu đa phần ở nhóm Linh vật và cổ vật Việt Nam (một nhóm có vai trò lớn trong việc thực hiện công văn 2662 của Bộ VH,TT&DL). Trong nhóm Đình làng Việt, các thành viên khi ấy là những người yêu di sản, các nhà chuyên gia, nhà quản lý và báo giới.

Một chuyến dã ngoại của CLB Đình làng Việt. (ảnh: Nguyễn Việt Thắng)

Hạt giống sót lại trong chiếc hộp Pandora đã được cả nhóm nâng niu, gìn giữ và gieo vào cộng đồng. Các cuộc trùng tu, các ngôi đình kêu cứu vì xuống cấp,... đều được cập nhật liên tục trên “tường” của Đình làng Việt để cộng đồng cùng chung tay bảo vệ. Các chuyến điền dã để truyền tinh thần cha ông về đình làng cho người dân địa phương, chủ thể của di sản cũng được thực hiện thường xuyên, đều đặn. Hạt mầm hi vọng bắt đầu nảy chồi trên mảnh đất di sản ngập tràn sự tuyệt vọng và lòng tham.

Và Nhóm Đình làng Việt, đã thực sự truyền ngọn lửa tình yêu di sản ông cha tới cộng đồng. Hiện tại, nhóm Đình làng Việt đã có 4000 thành viên. Thành quả chung của nhóm sẽ được ghi dấu bởi triển lãm “Đình làng Việt-Những điều còn, mất” khai mạc ngày 8/8 tới đây. Dù chưa diễn ra, tiếng vang của triển lãm đang vọng tới truyền thông.

Tất nhiên, Đình làng Việt vẫn còn nhiều việc phải làm để gìn giữ và lan tỏa giá trị Việt. Song, như quy luật của muôn đời, ngọn lửa của đam mê và khát vọng sẽ soi tỏ mọi góc khuất của nhân tâm.

Tin vậy đi, vì chúng ta vẫn còn hạt giống cuối cùng ở đáy hộp Pandora./.