Vương quốc Anh gia nhập CPTPP mở rộng cơ hội cho hàng hóa Việt Nam

Trình bày trước Quốc hội sáng 8/6 tờ trình đề nghị phê chuẩn Văn kiện gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) của Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ailen, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân cho biết, ngày 1/2/2021, Vương quốc Anh chính thức gửi đơn xin gia nhập Hiệp định CPTPP. Trên cơ sở đó, quá trình đàm phán gia nhập giữa Vương quốc Anh với các nước CPTPP đã được tiến hành.

“Về cơ bản, đàm phán gia nhập CPTPP là đàm phán một chiều, trong đó Vương quốc Anh đã đưa ra nhiều cam kết mở cửa thị trường mới và chấp nhận toàn bộ các cam kết hiện có trong CPTPP. Ngày 16/6/2023, được sự ủy quyền của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công Thương cùng Bộ trưởng các nước CPTPP và Vương quốc Anh đã ký Văn kiện gia nhập CPTPP của Vương quốc Anh, đưa nước này thành Thành viên ký kết thứ 12 của Hiệp định”, bà Võ Thị Ánh Xuân cho biết.

Đánh giá tác động của việc Vương quốc Anh gia nhập CPTPP đối với Việt Nam ở góc độ song phương, theo bà Xuân sẽ góp phần củng cố vai trò của Việt Nam đối với Vương quốc Anh tại khu vực này; góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong hợp tác kinh tế quốc tế và quan hệ hợp tác song phương với Vương quốc Anh.

“Đặc biệt, việc Vương quốc Anh công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam, cũng có ý nghĩa quan trọng tạo thêm cơ sở để Việt Nam tiếp tục vận động các nước khác, trong đó có Mỹ công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường”, Phó Chủ tịch nước nêu điểm khác biệt.

Ở góc độ kinh tế, Vương quốc Anh gia nhập CPTPP sẽ giúp quảng bá và thu hút thêm nhiều nền kinh tế khác gia nhập FTA khu vực này, mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường cho hàng hóa Việt Nam và góp phần tăng sức hấp dẫn của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư nước ngoài. Thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động trao đổi thương mại - đầu tư của Việt Nam với Vương quốc Anh, tạo điều kiện cho hàng xuất khẩu của Việt Nam được tiếp cận thị trường với quy mô kim ngạch nhập khẩu thường niên lớn.

Cùng với đó, các ngành Vương quốc Anh có thế mạnh xuất khẩu như máy móc, thiết bị công nghệ cao, dịch vụ tài chính, ngân hàng đều không cạnh tranh mà có tính bổ trợ cho các ngành thế mạnh của Việt Nam. Do đó sẽ không phát sinh cạnh tranh đáng kể về công ăn việc làm, mặt khác, còn giúp phát triển thị trường lao động và gia tăng việc làm trong các lĩnh vực tương ứng tại Việt Nam.

Mặc dù vậy, Phó Chủ tịch nước cũng cho biết, khi Vương quốc Anh gia nhập CPTPP cũng đặt ra các thách thức đối với Việt Nam, bởi đây là một trong những thị trường khó tính nhất trên thế giới đối với tiêu chuẩn hàng hóa lưu hành nội địa. Do đó, hàng hóa Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Anh vẫn đứng trước thách thức về đạt tiêu chuẩn lưu hành nội địa. Điều này tạo ra sức ép cạnh tranh nhất định cho doanh nghiệp và hàng hóa, dịch vụ của Việt Nam, nhưng do cơ cấu kinh tế của Vương quốc Anh và Việt Nam mang tính bổ sung rất cao nên dự kiến sức ép cạnh tranh sẽ không lớn.

Làm rõ một số vấn đề trong đề nghị gia nhập Hiệp định CPTPP của Vương quốc Anh và Bắc Ailen, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, việc tham gia của Vương quốc Anh sẽ là cơ sở, điều kiện tiêu thụ tốt hơn cho nhiều mặt hàng nông sản tiềm năng và có thế mạnh của Việt Nam như gạo, thủy sản,…

Trong khuôn khổ CPTPP, đối với gạo là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, Vương quốc Anh cam kết dành riêng cho Việt Nam hạn ngạch thuế quan tăng dần từ 3.300 tấn ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực lên 17.500 tấn từ năm thứ 8 (năm 2030) trở đi với mức thuế hạn ngạch là 0%. Mặt hàng cá ngừ cũng được Vương quốc Anh cam kết xóa bỏ hoàn toàn hạn ngạch thuế ngay sau khi Hiệp định có hiệu lực hoặc sau 7 năm.

“Cùng với việc gia nhập CPTPP, Vương quốc Anh đã có văn bản chính thức công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường. Điều này rất thuận lợi cho Việt Nam trong các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại, đặc biệt là điều tra chống bán phá giá. Với kết quả này, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sẽ không bị phân biệt đối xử và bị áp dụng biện pháp chống bán phá giá ít hơn so với quy định”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết.

Thẩm tra chính thức Tờ trình về việc phê chuẩn Văn kiện gia nhập Hiệp định CPTPP của Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ailen, ông Vũ Hải Hà, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội nhất trí về sự cần thiết phê chuẩn Văn kiện như đã nêu tại Tờ trình của Chủ tịch nước và Báo cáo Thuyết minh của Chính phủ. Việc Quốc hội phê chuẩn Văn kiện gia nhập CPTPP của Vương quốc Anh tại Kỳ họp thứ 7 của Quốc hội khóa XV sẽ đưa Việt Nam nằm trong nhóm 6 nước CPTPP đầu tiên phê chuẩn Nghị định thư.

“Việc Quốc hội phê chuẩn Văn kiện thể hiện sự tích cực và trách nhiệm của Việt Nam trong thúc đẩy quan hệ thương mại - đầu tư song phương với Vương quốc Anh nói riêng và giữa CPTPP với Vương Quốc Anh nói chung, góp phần nâng cao vai trò và vị thế của Việt Nam trong hợp tác kinh tế quốc tế. Do đó, Ủy ban Đối ngoại nhất trí đề xuất Quốc hội phê chuẩn Văn kiện gia nhập CPTPP của Vương quốc Anh tại Kỳ họp thứ 7 của Quốc hội khóa XV”, Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội đề nghị.