Iran mở cửa lại nhà máy sản xuất uranium, thách thức Mỹ

Cơ quan Năng lượng nguyên tử Iran hôm 27/6 cho biết, nước này đã mở lại một nhà máy hạt nhân, lần đầu tiên trong vòng 9 năm qua, trong một bước đi được xem là nhằm chuẩn bị tăng cường năng lực làm giàu uranium một khi thỏa thuận hạt nhân bị sụp đổ.

Iran tuyên bố sẽ làm giàu uranium. Ảnh: Sputnik.

Căng thẳng giữa Mỹ và Iran đã bùng phát trở lại sau khi Tổng thống Donald Trump đơn phương rút khỏi Kế hoạch hành động chung toàn diện, hay còn gọi là thỏa thuận hạt nhân được ký giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm 5 nước ủy viên thường trực Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc và Đức), cho rằng đây là một “thiếu sót nghiêm trọng”. Theo thỏa thuận, Iran đã hạn chế chương trình làm giàu uranium của mình nhằm giải tỏa những lo ngại của cộng đồng quốc tế về khả năng nước này phát triển vũ khí hạt nhân và đổi lại nhận được sự nới lỏng các lệnh trừng phạt chống Iran trong hàng thập kỷ qua.

Các nước Châu Âu tham gia ký kết đang tích cực triển khai nhiều nỗ lực nhằm cứu vãn văn kiện, điều mà họ cho là rất quan trọng nhằm ngăn chặn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, lãnh đạo tinh thần tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khameenei hồi đầu tháng này đã yêu cầu Cơ quan Năng lượng nguyên tử Iran bắt đầu chuẩn bị nâng cấp năng lực làm giàu uranium trong trường hợp những nỗ lực của Châu Âu thất bại.

Cơ quan Năng lượng nguyên tử Iran cho biết, theo yêu cầu của Đại giáo chủ Ali Khameenei cũng như nhằm đối phó với quyết định rút lui của Mỹ, một nhà máy sản xuất UF6, nguyên liệu cho các máy ly tâm làm giàu uranium, đã được khởi động lại và một thùng bánh vàng hay còn gọi là quặng urcani, đã được chuyển đến đây. Trước đó, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cho biết đã nhận được thông báo của Iran về kế hoạch này.

Đây là một quyết định mang tính biểu tượng và được phép trong khuôn khổ thỏa thuận hạt nhân, theo đó Iran có thể làm giàu uranium đến cấp độ 3,67%, thấp hơn nhiều so với mức mà nước này có thể chế tạo vũ khí hạt nhân. Tổng thống Iran Hassan Rouhani mới đây đã viết thư cho các nhà lãnh đạo Pháp, Đức và Anh, cảnh báo thời gian để cứu vãn thỏa thuận hạt nhân đang dần hết.

Theo kế hoạch, chính quyền Mỹ sẽ bắt đầu khôi phục một số lệnh trừng phạt kinh tế chống Iran vào tháng 8 tới và có thể tăng cường vào tháng 11. Điều này đã làm gia tăng trở lại những căng thẳng giữa Mỹ và Iran, sau một thời gian cải thiện dưới thời Tổng thống tiền nhiệm Obama./.