Khởi hành "chuyến tàu di sản" từ Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2023

Lễ hội là hoạt động thường niên của TP Hà Nội nhằm triển khai Kế hoạch thực hiện các sáng kiến gia nhập Mạng lưới các Thành phố sáng tạo của UNESCO, thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hoá, khẳng định vị thế tiên phong của Hà Nội ở tầm quốc gia, hội nhập với xu thế kinh tế sáng tạo quốc tế.

Tại lễ khai mạc, công chúng được thưởng thức chương trình nghệ thuật mang chủ đề của lễ hội năm nay - “Dòng chảy”. Chương trình như một lời kêu gọi, một niềm cảm hứng gợi lên những ước vọng của cộng đồng, của những nhà sáng tạo: Bước tới tương lai với điểm tựa từ di sản bản địa.

Điểm nhấn của chương trình là tiết mục Vọng âm, trình diễn nghệ thuật sân khấu thời trang quý tộc cổ thời Lê, Lý, Trần và diễu hành kỵ xạ binh, biểu diễn bởi NSND Ánh Dương, NSƯT Trung Vân, NSƯT Quang Cường, NSƯT Nguyễn Quyên (cùng các nghệ sĩ Nhà hát Tuồng Việt Nam), Kèn chiến NSƯT Ngọc Khánh, nhóm múa, Đội Kỵ xạ trang phục chiến tướng thời Trần, 30 người mẫu và các phục trang cổ của Vạn Thiên Y.

Phát biểu tại lễ khai mạc, bà Vũ Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội cho biết, Hà Nội nghìn năm văn hiến, nơi lắng đọng hào khí Thăng Long, một thành phố vì hòa bình với kho tàng di sản văn hóa phong phú, đa dạng gồm 5.922 di tích, 1.793 di sản văn hóa phi vật thể và 1.350 làng nghề. Hà Nội cũng là nơi hội tụ những di sản công nghiệp hàng đầu của cả nước, với những nhà máy, xưởng sản xuất từ thời Pháp thuộc, cho đến những nhà máy, phân xưởng được xây dựng ngay trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội, Hà Nội chính thức trở thành thành viên của Mạng lưới Thành phố Sáng tạo của UNESCO (UCCN) trong lĩnh vực Thiết kế năm 2019. Từ đó đến nay, mặc dù có hai năm chịu ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 khiến nhiều hoạt động bị đình trệ, Hà Nội đã có nhiều hoạt động để cụ thể hoá những cam kết xây dựng Thành phố sáng tạo. Hà Nội cũng duy trì, phát triển quan hệ hợp tác quốc tế ngày càng thiết thực, hiệu quả, tăng cường, mở rộng quan hệ đối ngoại, ngoại giao văn hóa, giao lưu hợp tác với các thành phố, thủ đô các nước, các thành phố là thành viên Mạng lưới các Thành phố Sáng tạo của UNESCO… và là thành viên tích cực trong liên kết, hợp tác với các tỉnh, thành phố trong cả nước.

Năm 2023, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội được tổ chức từ ngày 17 đến ngày 26/11/2023 gồm nhiều nội dung, nhiều hoạt động nhưng sẽ hướng đến vấn đề được dư luận quan tâm hiện nay, đó là ứng xử với những di sản công nghiệp. Ngoài không gian chính là Nhà máy xe lửa Gia Lâm, các hoạt động của Lễ hội còn được tổ chức tại: tháp nước Hàng Đậu, Ga Long Biên, Ga Gia Lâm… Đây đều là những di sản công nghiệp gắn bó với Hà Nội trong thời gian qua. 

Chủ đề “Dòng chảy” tập trung vào 3 trụ cột chính: Thiết kế, Cộng đồng, Sáng tạo với hơn 60 hoạt động văn hóa, 4 công trình giới thiệu kiến trúc và các hoạt động nghệ thuật, trưng bày, triển lãm, hội thảo, tọa đàm, chuỗi sự kiện cộng đồng, hội chợ sáng tạo… Những hoạt động này sẽ đem đến những ý tưởng cho việc tái thiết những di sản công nghiệp thành những không gian hữu ích, đem lại những giá trị kinh tế - văn hoá - xã hội.

Ngoài những không gian kể trên, trong dịp này, các quận, huyện, thị xã cũng tổ chức nhiều hoạt động hưởng ứng nhằm kết nối sự sáng tạo và phát huy truyền thống lịch sử văn hóa, hướng tới sự phát triển của ngành công nghiệp văn hóa, công nghiệp sáng tạo của Thủ đô Hà Nội.

Lễ hội không chỉ tôn vinh sự sáng tạo trên chất liệu truyền thống, mà còn là nơi 200 đơn vị, nhà sáng tạo, kiến trúc sư, nghệ nhân, đặc biệt là nhiều nghệ sĩ trẻ trong các lĩnh vực thiết kế sáng tạo thăng hoa trong cảm xúc, thoải mái thể hiện những ý tưởng sáng tạo với các không gian triển lãm như: Tiếng gọi, Bến chờ, Góc ký ức, Dòng chảy di sản, Pavilon kiến trúc Nhà mát và vẽ lại giấc mơ hiện đại, Con đường trải nghiệm với các hoạt động sáng tạo cộng đồng, ẩm thực…

Cũng tại lễ khai mạc, bà Ramla Khalidi, Quyền Điều phối viên thường trú Liên Hợp Quốc tại Việt Nam cho biết, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023 là một sự kiện quan trọng đối với người dân Hà Nội cũng như du khách để tôn vinh nguồn lực văn hóa sáng tạo phong phú của thủ đô. 

“Năm 2033 đánh dấu một cột mốc quan trọng – bốn năm kể từ khi Hà Nội trở thành thành phố đầu tiên của Việt Nam gia nhập Mạng lưới các Thành phố Sáng tạo của UNESCO với tư cách là Thành phố Sáng tạo lĩnh vực Thiết kế. Chúng tôi đã được lắng nghe các đồng nghiệp, những người thực hành sáng tạo và người dân Hà Nội chia sẻ những trải nghiệm và ấn tượng tích cực của họ về sự chuyển mình này của thủ đô. Qua những công trình nghệ thuật và sáng tạo, chúng ta có thể nhìn và cảm nhận cách mà sự phát triển của các nguồn lực văn hóa trong thành phố đã và đang đem lại sức sống mới cho đô thị này. Với hơn một nghìn năm bề dày truyền thống được truyền qua nhiều thế hệ, Hà Nội đang sở hữu tiềm năng để trở thành đơn vị tiên phong trên mọi lĩnh vực phát triển" - bà Ramla Khalidi nhấn mạnh.

Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội năm 2023 mang tinh thần sáng tạo với sự tham gia của chuỗi các sự kiện văn hóa, nghệ thuật sẽ góp phần truyền cảm hứng sáng tạo, kỳ vọng mang tới cho người dân Thủ đô trải nghiệm mới, đồng thời “đánh thức” các di sản văn hóa dọc bên bờ sông Hồng, hứa hẹn trở thành một bệ phóng cho sức mạnh sáng tạo của Hà Nội và có tính lan tỏa tạo động lực cho các ngành công nghiệp văn hóa, dịch vụ khác phát triển.