“Giải mã” vì sao Sơn La ngày càng có nhiều người tham gia BHXH tự nguyện?

Hưởng "trái ngọt" từ BHXH tự nguyện

Từ tháng 7/2023, đều đặn vào ngày mồng 5 hàng tháng, bà Trần Thị Thuận, sinh năm 1967, tiểu khu 19, thị trấn Hát Lót, huyện Mai Sơn, được lĩnh lương hưu trên 3,2 triệu đồng và được cấp miễn phí thẻ BHYT để đi khám, chữa bệnh. Số tiền lương hưu tuy không lớn, nhưng giúp bà Thuận đảm bảo cuộc sống của bản thân, ngoài ra còn phụ giúp một phần cho con cháu.

Bà Thuận phấn khởi: Trước đây, tôi có 13 năm công tác tại Ban Quản lý dự án tái định cư huyện Mai Sơn và tham gia BHXH bắt buộc. Năm 2016, khi dự án kết thúc, tôi nghỉ việc và có ý định rút BHXH một lần. Tuy nhiên, khi đến cơ quan BHXH Mai Sơn để làm thủ tục, được cán bộ BHXH tư vấn, phổ biến về ưu điểm của chính sách BHXH tự nguyện, nên tôi quyết định tham gia. Sau 7 năm tham gia BHXH tự nguyện, đến tháng 7/2023, tôi đủ tuổi, đủ năm đóng BHXH và được nhận sổ hưu. Từ ngày có lương hưu, tôi thấy yên tâm hơn, không còn mặc cảm suy nghĩ phụ thuộc con cháu.

Vui hơn cả, vào ngày 20/10/2023, BHXH huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La đã tổ chức Hội nghị trao quyết định nghỉ hưởng lương hưu cho người tham gia BHXH tự nguyện. Đây là trường hợp đầu tiên của tỉnh Sơn La tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu hằng tháng.

Quyết định hưởng lương hưu được trao cho bà Lê Thị Minh, làm nghề tự do, cư trú tại tiểu khu 21, thị trấn Hát Lót, tham gia BHXH tự nguyện theo quy định tại Điều 140 Luật BHXH số 71/2006/QH11 từ ngày 1/1/2008. Đến nay, bà Minh đã đủ 20 năm tham gia BHXH tự nguyện và đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định. Bà Minh được hưởng chế độ hưu trí từ ngày 1/11/2023, tỷ lệ tính lương hưu 55%, mức lương hưu được hưởng hằng tháng là 4.635.241đồng.

Từ câu chuyện được nhận lương hưu của bà Lê Thị Minh, nhiều người cảm thấy thêm an tâm khi về già nếu như tham gia BHXH tự nguyện. Qua tiếp xúc với nhiều người dân là lao động tự do, điều mà chúng tôi nhận thấy là họ thường có tâm lý lo lắng về nguồn thu nhập không ổn định khi về già, rồi các rủi ro, bất trắc liên quan đến vấn đề sức khỏe… Hiểu được điều này, ngày càng có nhiều người dân tìm hiểu và đăng ký tham gia BHXH tự nguyện cho mình và người thân.

Thu nhập chủ yếu từ trồng trọt, chăn nuôi, nhưng mong muốn sau này được lĩnh lương hưu để an hưởng tuổi già, gần 10 năm nay, chị Lèo Thị Chinh, bản Có Mòn, xã Chiềng Xôm, thành phố Sơn La, vẫn tích cóp, đều đặn tham gia BHXH tự nguyện, mặc dù mức đóng thay đổi theo chuẩn nghèo đa chiều, mức đóng tăng theo. Chị Chinh chia sẻ: Mức đóng tăng, đồng nghĩa sau này mức hưởng sẽ tăng, nên tôi kiên trì tham gia BHXH tự nguyện, để sau này có lương hưu, được cấp thẻ BHYT miễn phí, giảm bớt gánh nặng cho con, cháu khi về già.

Việc tham gia BHXH tự nguyện của bà Minh, gia đình anh Hiện,… đã truyền cảm hứng cho nhiều bà con ở các thôn bản nói riêng, ở tỉnh Sơn La nói chung.  Các câu chuyện thực tế từ đời sống cho thấy, BHXH tự nguyện đã thực sự phát huy được ý nghĩa và giá trị đối với cuộc sống người dân.

Nỗ lực của BHXH tỉnh Sơn La trong phát triển BHXH tự nguyện

Sơn La là một trong những địa phương đứng trong top 5 tỉnh dẫn đầu toàn quốc về phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Nếu như năm 2018, toàn tỉnh mới có 4.495 người tham gia BHXH tự nguyện, thì đến 31/12/2020 số người tham gia BHXH tự nguyện đạt 25.226 người, tăng 20.731 người so với năm 2018. Đến hết tháng 10/2021, toàn tỉnh 30.334 người tham gia BHXH tự nguyện; và đến hết tháng 9/2023, số người tham gia BHXH tự nguyện tại tỉnh Sơn La là 41.667 người, bằng 5,47% lực lượng lao động, đạt 130,7% kế hoạch UBND tỉnh giao.

Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh phát triển được hơn 2.200 người tham gia BHXH tự nguyện, nâng tổng số tham gia BHXH tự nguyện là 41.667 người, bằng 5,47% lực lượng lao động, đạt 130,7% kế hoạch BHXH Việt Nam giao; đạt 117,7% kế hoạch UBND tỉnh giao. Các chính sách chi trả BHXH luôn đảm bảo kịp thời, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của người tham gia. Hằng tháng, chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH cho gần 33.000 người, tổng kinh phí trên 163 tỷ đồng, chiếm 27,8% người sau độ tuổi nghỉ hưu.

Trong khi đó Sơn La là tỉnh miền núi, kinh tế xã hội còn nhiều khó khăn, phần lớn dân số là đồng bào dân tộc ít người, người dân chủ yếu làm nông nghiệp, đời sống còn nhiều khó khăn. Để đạt được kết quả nổi bật đó, ngành BHXH tỉnh Sơn La có những cách làm sáng tạo và nhiều kinh nghiệm hay. Theo ông Thiều Quang Ngãi – Giám đốc BHXH tỉnh Sơn La, việc đưa cấp ủy, chính quyền cùng vào cuộc, phát huy vai trò các già làng, trưởng bản là yếu tố quyết định trong phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh.

Thành công của Sơn La cũng đến từ việc kịp thời khen thưởng, động viên, nhân rộng những điển hình tiên tiến. Bên cạnh đó, việc biên soạn bộ tài liệu tuyên truyền cũng rất được chú trọng với các tiêu chí: ngắn gọn, cụ thể, dễ hiểu, dễ nhớ; thời gian thuyết trình ngắn, tập trung vào giải đáp thắc mắc về chính sách BHXH, BHYT; tham gia được hưởng những quyền lợi gì; mức đóng bao nhiêu sẽ được hưởng là bao nhiêu...

Mục tiêu hướng tới BHXH, BHYT toàn dân, BHXH tỉnh tiếp tục chú trọng phát triển đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình, BHXH tự nguyện; tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương đẩy mạnh tuyên truyền cho các nhóm đối tượng tại cơ sở; phân công cán bộ bám sát cơ sở, phối hợp với cấp ủy, chính quyền xã chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt việc phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, nhất là các xã có tỷ lệ BHXH tự nguyện còn thấp.